دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
      میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى ‏توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته ‏اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است.      نام پدر او را «ملاعلى‏ اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته ‏اند. استاد...

اساس القواعد فى اصول الفوائد(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
اساس القواعد فى اصول الفوائد: این کتاب شرحى است به عربى بر کتاب الفوائد البهائیه فى القواعد الحسابیه، تألیف ابن خوّام بغدادى، در موضوع ریاضى و علم حساب هوایى.      کمال الدین کتاب الفوائد البهائیه را نزد ابن خوّام خواند و سپس آن را شرح کرد . این اثر چنین شروع شده است:      آغاز: «نحمد الله على نعمه الوافیه الوافره ... و بعد فانّ الکتاب الموسوم بالفوائد البهائیه فى القواعد الحسابیه من تصانیف ... عماد الدین ... عبداللّه بن...

مسمط در غدیریه
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی » آثار عمان نیریزی »
 خیمه فرا زد زگل، گل ز فر فرودین                 ساق مخلخل نمود، ز سبزه زمردین تاج تبارک نهاد، به تارک یاسمین               خاصیت روح داد، به طلعت ماء و طین سبحان رب العلى، یا احسن الخالقین ز عشق گل عندلیب، نغمه طاووس زد                      کبک به لفظ درى، نوبت کاووس زد هدهد شیدا دم از، نغمه قاموس  زد                    تذرو بر شاخ سرو، سبّوح قدّوس زد هاتف غیب اندر آى، اقرأ کتاب مبین بلبل بى ‏دل چه بود، به وصل گل مستحق                 حرز تن و جان نمود، اعوذ...

فصل الخطاب(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 فصل الخطاب: نام دیگر آن حکمه العلویه و ملقب به «حکمه العارفین» است. این اثر قصیده ‏اى تائیه، بیش از شش هزار بیت عربى، آمیخته به نثر در یک مقدمه، سیزده تحمید و یک خاتمه است. موضوع آن، توحید، وحدت وجود، رد و انکار وحدت عددى، نفى اشتراک لفظى و معنوى، انتقاد شدید از فلاسفه و نادرست شمردن روش و آثار آنان است. در این باره در بخش قبل به تفصیل بحث شد. قطب ‏الدین به احتمال این...

رساله استخراج سهام و استخراج کسوف ... (اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
رساله استخراج سهام و استخراج کسوف و تعدیلات و تعیین ساعات طلوع فجر و نصف النهار و سایر اعمال نجومى و اسطرلاب: این رساله که خود گواهِ تبحر میرزا اسحاق شمس المعالى در علمِ نجوم است، شامل ده فصل یا بخش است: (1) طریقه استخراج سهام: سهم العباد، سهم الغیب، سهم الحوادث از قول ابوالحسن بیهقى (متوفى 565 ه . ق.) در کتاب جامع‏الاحکام از استادش عثمان جادوکار، و سهم الاسعاد و سهم القتال و سهم الامطار.     (2)...

تذکره مدائح مویدیه(اثر شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » آثار و تالیفات شمس المعالی نیریزی »
تذکره مدائح مؤیدیه: این اثر را به اشتباه مدایح معتمدیه نیز خوانده ‏اند . این تذکره شامل قصاید و اشعارى است به فارسى و عربى در مدح شاهزاده طهماسب میرزا مؤیدالدوله که به احتمال در سال هایى که وى بر فارس حکومت مى‏ کرده - 1269 - 1275 ه . ق. و 1277 - 1285 ه . ق. - سروده شده است و اشعارى از میرزا اسحاق شمس المعالى و دیگر شاعران هم عصر او را دربر دارد.     ...

شرح احوال و زندگانی ابوحامد نورالدین عبیدالله بن علاالدین محمد بن عفیف الدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ابوحامد نور الدین عبیدالله بن علاالدین محمد بن عفیف الدین »
     فقیه، محدّث و ادیب سده نهم هجرى قمرى که ریاست مدرسه ایج را بر عهده داشت. سخاوى درباره او گفته است: «فهو فاضل بحاث نظار غایه فى الذکاء حسن الخط ... کثیرالعباده و الاعتناء بفروع الفقه ». او نیز مانند پدرش به ابن عفیف مشهور بود.     نورالدین در 15 ذى القعده سال 842 ه . ق. در شیراز به دنیا آمد. همچنان که گذشت، خاندانِ او همگى اهل فضل و کمال بودند. نورالدین نیز در محیط علمى...

سیدابراهیم
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از دیگر دلاورانی که در عصر ناصرالدین شاه قاجار در این شهر می‌زیست می‌توان از مرحوم پهلوان سیدابراهیم نام برد. ایشان ناطقی توانا، زاهدی پارسا و شب زنده‌دار، دلاوری با بازوانی قوی و فولادین و قامتی بلند و کشیده و سینه‌ای ستبر داشت که همچون خورشید بر تارک این دیار می‌درخشید و همواره خواب را از چشم حرامیان می‌ربوده و در دفاع از حقوق مظلومان و محرومان جامعه از هیچ کوششی دریغ ‌نمی‌کرد. او بیست و یک بار...

شرح احوال و زندگانی نورالدین محمد بن سید جلال الدین عبداللّه حسینى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » نورالدین محمد بن سید جلال الدین عبدالله حسینی »
دانسته‌های ما درباره نورالدین محمد منحصر است به گزارش مختصری که ابن حجر عسقلانی در کتاب الدررالکامنه به دست داده و نیز ابن جزری نیز در مشیخه جنید از او یادکرده است. اطلاعات اندکی نیز درباره او در کتاب تذکره هزار مزار و ضوءاللامع سخاوی موجود است. نورالدین محمد برادر کوچک‌تر قطب‌الدین محمد بود. او در شیراز ولادت یافت و در همان‌جا بالید. وی در شیراز نزد علی بن مبارک شاه حدیث شنید و از جنید بلیانی اجازه...

ورزش زورخانه‌ای فارس
دانشنامه مشاهیر » پهلوانان و ورزشکاران نیریز »
از سابقه‌ی وزش باستانی در نی‌ریز اطلاع دقیقی در دست نیست ولی آن‌طور که گذشتگان نقل نموده‌اند ورزش باستانی در این دیار کهن در زمان حکومت حاج زین‌العابدین حاکم نی‌ریز در سال 1241 هـ. ق از رونق خاصی برخوردار بوده است. علتش هم این بوده که اولاً حاکم وقت در قدرت و قوه‌ی بازو یکی از دلاوران زمان خویش محسوب می‌شده، به‌طوری که نقل‌شده سینی مسی را با تکیه‌بر بازوی خویش از وسط پاره می‌نمود. ثانیاً ایشان در فرصت‌های...